Άρης
Άρης είναι ο τέταρτος σε απόσταση από τονΉλιοπλανήτηςτουΗλιακού μας Συστήματος, ο δεύτερος πλησιέστερος στηΓη, και ο έβδομος σε διαστάσεις και μάζα του Ηλιακού Συστήματος (ο δεύτερος μικρότερος μετά τονΕρμή). Λέγεται συχνά και «ερυθρόςπλανήτης» εξαιτίας του ερυθρού χρώματος που παρουσιάζει οφειλόμενο στοτριοξείδιο τουσιδήρου(Fe2O3) στην επιφάνειά του. O Άρης είναι ένας «γήινος πλανήτης» με λεπτή και αραιήατμόσφαιρα, και με επιφάνεια που συνδυάζει τους κρατήρες σύγκρουσης τηςΣελήνηςκαι ταηφαίστεια, τις κοιλάδες, τις ερήμους και τα πολικά παγοκαλύμματα τηςΓης. Φαίνεται ακόμη να έχει περιοδικά επαναλαμβανόμενες «εποχές του έτους». Ο Άρης διαθέτει ακόμη τοΌρος Όλυμπος, το υψηλότερο γνωστό όρος στο Ηλιακό μας Σύστημα και τηνΚοιλάδα Μαρινέρις, τη μεγαλύτερη κοιλάδα. Στην περιφορά του γύρω από τον Ήλιο συνοδεύεται από δύο μικρούςδορυφόρους: τονΦόβοκαι τονΔείμο(= Τρόμο).
Ηονομασίατου πλανήτη Άρη προέρχεται από τον Ολύμπιο θεό του πολέμου τηςΕλληνικής ΜυθολογίαςτονΆρη.Οι ονομασίες των δύο δορυφόρωντου δόθηκαν από τούς δύο γιους τουμυθολογικού Άρη, τονΔείμοκαιτονΦόβο.
Τοαστρονομικό σύμβολοτουπλανήτη Άρη είναι η “λογχοφόροςστρογγυλή ασπίδα”.Ο Άρης είναι γνωστός ήδη απότηνπροϊστορία, καθώς και ο πρώτοςπλανήτης που παρατηρούμενοςμετηλεσκόπιοαποκάλυψε, λόγωεγγύτητας, τα γενικά χαρακτηριστικάτης μορφολογίας του, τα οποίαθεωρήθηκαν (σωστά ως ένα βαθμό) ότι είναι παρόμοια με αυτά της Γης. Η ομοιότητα αυτή έδωσε βάση αφενός σε μια εκτεταμένη συζήτηση για την ύπαρξη ζωής σε αυτόν, αφετέρου σε σκέψεις μελλοντικής αποίκισής του. Ακόμα, είναι εύκολα προσεγγίσιμος από τις εξερευνητικές μας διαστημοσυσκευές, καθώς ένα ταξίδι προς τον Κόκκινο Πλανήτη απαιτεί (με την σημερινή τεχνολογία) χρόνο έξι μηνών όταν οι θέσεις Γης και Άρη είναι ευνοϊκές, κάτι που συμβαίνει ανά δυο χρόνια. Για τους λόγους αυτούς ο Άρης είναι ο καλύτερα εξερευνημένος πλανήτης έως σήμερα.
Ο Άρης δημιουργήθηκε πριν από 4,5 δισ. έτη από τονπλανητικό δίσκοστον οποίο δημιουργήθηκαν και οι υπόλοιποι πλανήτες. Σήμερα είναι σχεδόν σίγουρο ότι ο Άρης, στα αρχικά στάδια εξέλιξής του, καλυπτόταν σε ορισμένα σημεία του από υγρό νερό βάθους τουλάχιστον μερικών μέτρων, ενώ υπάρχουν και ενδείξεις για την ύπαρξη ενός τουλάχιστον ωκεανού. Έτσι, υπάρχει το ενδεχόμενο ο Άρης να φιλοξενούσε ζωή σε μορφήμικροβίων(που όμως είναι σίγουρο ότι δεν εξελίχθηκε παραπάνω) και υποστηρίζεται η άποψη ότι σε μια τέτοια περίπτωση η ζωή στηΓηθα μπορούσε να έχει προέλθει από τον Άρη.
Το μικρό μέγεθος του Άρη, που συνεπάγεται μικρήβαρύτητα, δεν του επέτρεψε να διατηρήσει ολόκληρη την ατμόσφαιρά του. Καθώς το μεγαλύτερο μέρος της ατμόσφαιρας διέφυγε στοδιάστημα, έπεσε η ατμοσφαιρικήπίεσηκαι το υγρό νερό εν μέρει εξατμίστηκε και εν μέρει διέρρευσε στουπέδαφοςκαι παγιδεύτηκε στους πόλους του πλανήτη, υπό την μορφήπαγετώνων. Έτσι ο Άρης έγινε ένας ερημικός και σχετικά άνυδρος πλανήτης με μία αραιήατμόσφαιρα, όπως τον γνωρίζουμε σήμερα.
Ο Άρης έχει δυο μικρούςδορυφόρους, τοΦόβοκαι τονΔείμο. Οι δορυφόροι αυτοί υποθέτουμε ότι είναιαστεροειδείςπου μπήκαν σε τροχιά γύρω του λόγω της βαρυτικής έλξης του πλανήτη, όμως απομένει να εξερευνηθούν από κοντά προκειμένου να διαπιστωθεί αυτό (το2011επρόκειτο να εκτοξευτεί η ρωσο-κινεζική αποστολήPhobos-Gruntπου θα μελετούσε το Φόβο από κοντά, ωστόσο συνετρίβη αμέσως). Ο Φόβος περιφέρεται γύρω από τον Άρη σε 7 ώρες και 39 λεπτά, σε μέση απόσταση από τον πλανήτη μόλις 9.377 χιλιόμετρα, εγγύτερα στον μητρικό του πλανήτη από κάθε άλλο δορυφόρο του ηλιακού συστήματος. Εικάζεται ότι, κάποια στιγμή στο μέλλον ο Φόβος θα πλησιάσει αρκετά κοντά στον Άρη ώστε να διασπαστεί από τιςπαλιρροϊκές δυνάμειςκαι να σχηματίσειδακτύλιογύρω από τον πλανήτη. Ο άλλος δορυφόρος, ο Δείμος, είναι αρκετά μικρότερος από τον Φόβο και περιφέρεται αρκετά μακρύτερα, σε απόσταση 23.460 χιλιομέτρων από τον Άρη, συμπληρώνοντας μια περιφορά κάθε 1,2 μέρες.
Ο Άρης είναι μέχρι σήμερα ο πλανήτης στον οποίο έχουν σταλεί οι περισσότερες διαστημοσυσκευές, και για τον οποίο γνωρίζουμε τα περισσότερα από κάθε άλλον στο ηλιακό σύστημα. Αιτία για αυτό είναι η σχετική εγγύτητά του στον δικό μας πλανήτη, οι υποθέσεις για ύπαρξη ζωής στην επιφάνειά του καθώς και η σχετική ευκολία, σε σχέση με τον άλλο κοντινό σε μας πλανήτη, τηνΑφροδίτη, με την οποία θα μπορούσε να εγκατασταθεί ανθρώπινη αποικία στην επιφάνειά του. Τοπαράθυρο εκτόξευσηςπρος τον Άρη, η περίοδος δηλαδή κατά την οποία μπορεί να εκτοξευτεί μια διαστημοσυσκευή έτσι ώστε να πραγματοποιήσει το ταξίδι προς τον πλανήτη στον μικρότερο δυνατό χρόνο, ανοίγει κάθε δύο χρόνια.
Ταυτόχρονα ο Άρης είναι και ο πλανήτης που έχει “εξαφανίσει” τις περισσότερες διαστημοσυσκευές που στάλθηκαν προς αυτόν: σχεδόν 1 στις 3 αποστολές κατέληξαν σε αποτυχία, κάτι που κάνει κάθε αποστολή στον Άρη, τουλάχιστον μέχρι την άφιξή της, πηγήαγωνίας για τους επιστήμονες, που αστειευόμενοι μιλούν για την «κατάρα του Άρη».
Οι προσπάθειες για εξερεύνηση του πλανήτη ξεκίνησαν το1960από τους Σοβιετικούς, το οποίο δεν είχε ιδιαίτερη επιτυχία. Το1964, ένα αμερικανικό σκάφος πέρασε δίπλα από τονπλανήτη και έστειλε τις πρώτες φωτογραφίες από την επιφάνειά του, αποκαλύπτοντας ένανάνυδρο πλανήτη γεμάτοκρατήρεςκαι κατά τα φαινόμενα χωρίς ζωή.
Η πρώτη σημαντική εξερεύνηση έγινε από δύο σκάφη της NASA που προσεδαφίστηκαν στην επιφάνειά του, τον Αύγουστο και Σεπτέμβριο του1976. Έστειλαν τις πρώτες φωτογραφίες από την επιφάνεια, μελέτησαν το κλίμα και εκτέλεσαν σειρά πειραμάτων για την ύπαρξη ή μη ζωής στον πλανήτη, με αμφιλεγόμενα αλλά πιθανότατα αρνητικά αποτελέσματα.
Η επόμενη φάση στην εξερεύνηση του Άρη ξεκίνησε τηδεκαετία του 1990, με τις αποστολές της NASA, που μελέτησαν τον πλανήτη από τροχιά και από την επιφάνειά του αντίστοιχα. Μετά από μερικές ακόμα αποτυχίες, το2005έφτασαν στον Άρη δύο ρόβερ, που μελετούν από τότε την επιφάνειά του, και διαπίστωσαν την ύπαρξη, στο απώτατο παρελθόν, υγρού νερού στην επιφάνεια. Πολύτιμες πληροφορίες μας έστειλαν επίσης ένα σκάφος, που διαπίστωσε την ύπαρξη πάγου νερού στο υπέδαφος, καιένα άλλο που μεταφέρει την ισχυρότερη κάμερα που στάλθηκε ποτέ σε άλλο πλανήτη.
Μία από τις τελευταίες εξερευνητικές αποστολές στον «Κόκκινο Πλανήτη», είναι της διαστημικής συσκευήςΦοίνιξτηςNASA, που εκτοξεύτηκε στις4 Αυγούστουτου2007καιέφτασε στις αρκτικές περιοχές του βόρειου ημισφαιρίου του Άρη στις25 Μαΐουτου2008, μελετώντας τις πολικές περιοχές του μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Το2011μια αποστολή σε συνεργασία Ρωσίας-Κίνας, απέτυχε, με τη διαστημοσυσκευή να μένει στην τροχιά της γης και αργότερα να συντρίβεται. Στις 5 Αυγούστου του 2012, η προσεδαφίστηκε με επιτυχία στην επιφάνεια του Άρη.
Τα μακροπρόθεσμα σχέδια της NASA προβλέπουν μια επανδρωμένη αποστολή στον Άρη, αλλά η εκτόξευσή της αποκλείεται να πραγματοποιηθεί πριν από το 2030 τουλάχιστον
.Πηγή: